Een Amelander mythe

Het zal in de tijd dat deze kaart getekend zijn. Zeventiende eeuw.

“Ze is een heks, dat kan niet anders”, de mannen weten het zeker. Ze weten ook dat heksen niet bestaan, die toverkollen die het land onveilig maken. Maar aan de andere kant, je kunt niet voorzichtig genoeg zijn.

Rixt van ‘t Oerd woont in het woeste, onontgonnen oosten van het eiland. De mensen houden afstand, zijn bang voor haar. Ze leeft van de opbrengst van een kleine moestuin en de melk van haar twee koeien. En van het strandjutten. En ze heeft een roodharig zoontje, Sjoerd. De mensen weten niet wie de vader kan zijn. Is er wel een vader of is dit ook een heksenstreek.

Bij storm gaat ze naar het Noordzeestrand. Ze neemt haar zoontje mee, en haar twee koeien. Aan de hoorns van het vee hangt ze lantaarns. Zelf heeft ze er ook een, net als de kleine Sjoerd. Ze zwaaien met de lichten in de donkere stormnacht in de hoop de bemanning van passerende schepen te verwarren, hen naar het strand te lokken, hun ondergang tegemoet.

Ze steelt de gouden oorring van een aangespoelde zeeman, ontdoet hem van zijn goede kleding. De dode laat ze liggen, die levert niets op.

En zo gaat het jaar in, jaar uit. De kleine Sjoerd wordt groot en als hij achttien is zegt hij tegen zijn moeder dat hij naar zee gaat. Hij trekt de muts die ooit van een verdronken visser was over de oren en loopt naar de haven waar hij aanmonstert op de eerste de beste boot.

Rixt is er niet blij mee, ze kent de gevaren van de zee. Ze staakt haar jutterstreken, geen dwaallichten meer, ze moet er niet aan denken dat haar Sjoerd eens het slachtoffer zal zijn.

Jaren gaan voorbij. Rixt leidt een nog teruggetrokkener bestaan dan voorheen. Bij storm gaat ze niet meer naar het strand.

Tot die ene keer, een jaar of tien nadat Sjoerd het ruime sop gekozen had. Het stormt en ze sloft naar het strand. De koeien laat ze thuis, de lantaarn ook. Op het strand ligt een dode zeeman, ze herkent de muts en het rode haar.