Zo’n 35 jaar geleden hadden we een gîte gehuurd, ergens in een gehucht tussen Tours en Poitiers. Heerlijke vakantie, etappe van de tour gezien, naar Futeroscoop geweest en genoten van het door twee oude dametjes gerunde verblijf. Voor de boodschappen waren we aangewezen op Descartes. Zou René Descartes hier vandaan komen? vroeg ik me af. Het antwoord is ja, al heette het toen La Haye en werd het, juist omdat de grote filosoof en wiskundige er geboren was, later omgedoopt in Descartes. Omdenken dus, precies wat de man ook deed.
Descartes leefde van 1596 tot 1650 en een belangrijk deel daarvan in de noordelijke Nederlanden. Hij werkte daar aan universiteiten , onder andere in Leiden, Franeker en Utrecht. Zijn komst naar deze gebieden had twee redenen, Frankrijk was in oorlog en hier was het relatief rustig en de tegenstellingen op godsdienstig gebied waren hier minder fel.
Als fan van de toegepaste wiskunde van Simon Stevin was de keuze snel gemaakt. Later werd hij meer en meer een filosofisch denker, het cognito ergo sum, het ik denk dus ik ben is hier dan ook ontstaan.
Hij was een verlicht denker die ook Baruch Spinoza geïnspireerd heeft. Zijn denkbeelden vielen niet bij iedereen in goede aarde. Vernieuwing is altijd al beangstigend voor velen geweest. Zo kwam hij op de gloednieuwe Utrechtse universiteit in conflict met de calvinistische oprichter Voetius die hem verweet dat zijn betogen naar atheïsme leiden.
De Utrechtse Cartesiusweg is naar hem genoemd, er is ook een Cartesius Lyceum. Dat komt door de gewoonte in die tijd een Latijnse draai aan een naam te geven. Voetius heette ook maar gewoon Voet.
Uiteindelijk is hij uitgeweken naar Zweden waar hij in 1650 overleed. Boze tongen beweren aan een arseen vergiftiging maar een eventuele moord is nooit bewezen.
Bijgaande tekening van Descartes maakte ik met een schilderij van Frans Hals als referentie.
Het is overigens niet vreemd dat een uitblinker in wiskunde ook een filosofisch denker is. Beide disciplines eisen een kritische analytische aanpak.
Mooi blog
Dankjewel