De geschiedenis herhaalt zich, een Kerstverhaal

Het bijbelse kerstverhaal kent een niet altijd verteld slot, Jozef en Maria vluchten met hun pasgeborene omdat koning Herodes besloten had alle pasgeboren jongens te doden, er zou een nieuwe koning dus een bedreiging voor hem bij zijn. In deze tijd lijkt het me juist om dat aspect van het kerstverhaal in een actuele versie te vertellen.

Een veilig heenkomen, het is inmiddels drie jaar geleden dat ze daarvoor kozen. De oorlog kwam steeds dichterbij. En daarmee kwam hun leven direct in gevaar. Niet dat ze meegevochten hadden maar vooral Meriam had haar mening niet onder stoelen of banken gestoken. Als lerares geschiedenis op een plaatselijke middelbare school had ze gewaarschuwd voor de dictatuur, verwijzend naar de ellende die dergelijke regimes in het verleden veroorzaakt hadden.
‘De geschiedenis herhaalt zich’, hoe vaak had ze dat haar leerlingen niet voorgehouden. En nu stond de dictatuur als het ware voor de deur. Haar man, Youssouf, had zich politiek afzijdig gehouden. Als schrijnmaker was hij afhankelijk van opdrachten en openlijk kiezen voor de een of de andere kant zou hem ongetwijfeld klanten kosten. Maar hij deelde de afkeer van zijn vrouw voor de dictator, de vrijheid was ook hem te lief. En bovendien, hun zoontje Isa moest toch in een veilige wereld opgroeien? Toen tijdens een bombardement een huis bij hen in de straat volledig verwoest was, gelukkig waren de bewoners niet thuis, besloten ze een veilig heenkomen te zoeken.
In die afgelopen drie jaar hadden ze geleerd dat veilig één ding is maar een menswaardig bestaan iets meer vraagt. In eerste instantie waren ze liefdevol ontvangen in het buurland, ze waren in een kamp terecht gekomen en hadden een eigen tent. Er was voedsel, genoeg om in leven te blijven. Maar geen zicht op een betere toekomst. De hulp nam de laatste tijd af en ze begrepen dat wel. De druk op de hulpverleners was alsmaar gegroeid. Een school voor de kinderen was er niet. Meriam probeerde Isa en wat andere kinderen wat te leren, een beetje rekenen, lezen en schrijven. Maar makkelijk was dat niet zonder boeken en schriften. En ondertussen was Youssouf langzaam maar zeker van een vrolijke vakman die waardering voor zijn arbeid genoot verworden tot een sikkeneurige mopperkont die zich enkel nog maar verveelde. De berichten en beelden uit hun stad maakten hem er niet vrolijker op. Het oude centrum was grotendeels verwoest en ook in hun eigen mooie wijk waren steeds meer huizen verdwenen. Hun eigen huis stond nog wel maar was leeg geplunderd. De situatie werd ondraaglijk en toen ze hoorden van de mogelijkheden om verder te trekken, naar het rijke Europa besloten ze mee te gaan met de nu op gang komende stroom andere vluchtelingen.
Achteraf zijn ze blij dat ze snel hun besluit genomen hadden. De reis was niet zonder gevaar geweest, ze waren elkaar zelfs een paar dagen kwijt geweest. Soms was de hulp onderweg hartverwarmend, dan weer schrokken ze van de ongenuanceerde haat. Maar uiteindelijk was het alle ontberingen waard geweest al maakten ze zich wel zorgen over hun zoontje. Hoe zou Isa al die indrukken verwerken, wat zou hij eraan overhouden? Het kind was inmiddels zeven jaar oud, wat blijft er bij zo’n joch hangen?
Sinds vorige week hebben ze een voorlopige verblijfsvergunning. Voorlopig is lang genoeg. Wanneer de rust in hun vaderland weerkeert willen ze graag bij de wederopbouw helpen. Youssouf en Meriam mogen werk zoeken, Isa gaat begin volgend jaar naar school. Ze kunnen weer aan een toekomst bouwen al zal het niet eenvoudig zijn in dit vreemde land. Maar er is weer hoop en hoop doet leven.
Nu nog vrede in hun vaderland, vrede op aarde.
‘De geschiedenis herhaalt zich’, zei Meriam, laten we hopen dat na de magere nu de vette jaren aanbreken.