In de tijd dat ik nog moest werken voor mijn geld, preciezer in de laatste jaren kregen we de opdracht teksten leesbaar te maken. De term in Jip en Janneketaal kwam in zwang. Maar we moesten, tenminste in de voorwaarden teksten leveren die juridisch aansloten bij de wet- en regelgeving. En ook de frivoler brochureteksten moesten toch wel aansluiten bij de wetsteksten.
Die opdracht, schrijf in Jip en Janneke taal was een onmogelijkheid gezien de aanvullende voorwaarden. En, eerlijk gezegd, wat was dat helemaal. De bedoeling was duidelijk, zorg dat tante Truus uit Tiel het ook begrijpt. Maar geen van ons had familie in Tiel dus de vertaling bleef onduidelijk en geen mens was in staat daar verandering in te brengen.
Tijden veranderen en inmiddels is een en ander kennelijk wat beter gedefinieerd. Aanleiding voor mijn ontdekking was de mededeling dat onze Ierse schoondochter het Nederlands, blijkens toetsen, beheerst op niveau A2. Dat is een treetje hoger dan je zou verwachten. Applaus dus!
En dan hoor ik dat bij een pensioenfonds gekeken wordt naar de achterban. De teksten naar deelnemers in het schoonmakersfonds krijgen hun berichten in eenvoudige taal. Om een voorbeeld te noemen, het woord overlijden is taboe, schoonmakers gaan dood. Simpel omdat dat duidelijk is. Ik vind dat een goede zaak al betreur ik het dat het nodig is.
Deze week speelt de discussie over de (on)mogelijkheden die de kinderen van lager opgeleiden hebben. Ze blijven achter, zoveel is duidelijk, ze hebben minder kansen. In de zestiger jaren werd er alle kans geboden om kinderen uit de ‘lagere’ sociale klassen, een middelbare school opleiding werd mogelijk, een stap verder, Hogeschool of Universiteit kwam in zicht. Volgens mij omdat de economie dat nodig had, meer goed opgeleide mensen. Dat is kennelijk niet meer nodig, waarom zou je die kinderen dan nog een kans geven?
Er zullen altijd mensen zijn die in Jip en Janneketaal bediend moeten worden. Maar beperk dat! Het aantal analfabeten is veel te hoog. er zijn teveel laagopgeleiden. Geef mensen gelijke kansen!
